Chăm Sóc Người Cao Tuổi Bị Parkinson

I. Chăm Sóc Hằng Ngày

Ăn nhiều bữa nhỏ:
- Số bữa: 5-6 bữa nhỏ mỗi ngày.
- Giờ ăn: 7h sáng, 10h sáng, 1h chiều, 4h chiều, 7h tối, 9h tối.
- Lượng ăn: Mỗi bữa nên ăn một lượng nhỏ, không quá no, tương đương 1/2 khẩu phần ăn thông thường.
- Khoảng cách: Mỗi bữa cách nhau khoảng 2-3 giờ.
Bổ sung chất xơ:
- Thực phẩm:
  - Rau xanh (cải bó xôi, bông cải xanh, rau muống).
  - Trái cây (táo, lê, cam, chuối).
  - Ngũ cốc nguyên hạt (yến mạch, lúa mạch, gạo lứt).
  - Đậu hạt (đậu xanh, đậu đỏ, đậu đen).
Hạn chế protein vào buổi tối:
- Thực phẩm tránh: Thịt đỏ, cá, đậu nành, trứng.
- Lý do: Protein có thể cản trở sự hấp thụ của thuốc điều trị Parkinson.

Bài tập thể dục nhẹ nhàng:
- Yoga: Bài tập “Cat-Cow”, “Tree Pose”.
- Tai Chi: Bài tập “Parting the Wild Horse’s Mane”, “Wave Hands Like Clouds”.
- Địa điểm học: Các lớp yoga, Tai Chi tại các trung tâm thể dục thể thao hoặc qua các video hướng dẫn trực tuyến.
Thực hiện thường xuyên:
- Lịch tập: Ít nhất 3-4 lần mỗi tuần, mỗi lần 30-45 phút.
- Khuyến khích: Tạo môi trường luyện tập thân thiện, động viên bằng cách tham gia cùng người bệnh hoặc thiết lập một nhóm tập luyện.

Tạo môi trường ngủ thoải mái:
- Giường ngủ: Giường có đệm êm, gối thoải mái, không quá cao hoặc quá thấp.
- Không gian: Phòng ngủ yên tĩnh, ánh sáng dịu, nhiệt độ mát mẻ (khoảng 20-22 độ C).
Thực hiện thói quen ngủ cố định:
- Giờ giấc: Đi ngủ và thức dậy vào cùng một giờ mỗi ngày, ví dụ: đi ngủ lúc 10h tối và thức dậy lúc 6h sáng.
- Hoạt động trước khi ngủ: Tránh xem TV, sử dụng điện thoại di động hoặc máy tính ít nhất 1 giờ trước khi ngủ.
Tránh uống cà phê và đồ uống có cồn trước khi ngủ:
- Lý do: Cà phê chứa caffeine và đồ uống có cồn có thể gây khó ngủ và làm gián đoạn giấc ngủ.

Loại bỏ các vật dụng gây mất cân bằng:
- Thảm trơn: Thay bằng thảm chống trượt.
- Đồ đạc không chắc chắn: Loại bỏ hoặc cố định đồ đạc dễ ngã.
- Dây điện: Giấu kín hoặc buộc gọn để tránh vấp ngã.
- Đèn chiếu sáng: Đảm bảo ánh sáng đủ, đặc biệt là vào ban đêm.

Lắng nghe và chia sẻ:
- Cách thực hiện: Dành thời gian trò chuyện mỗi ngày, lắng nghe không phán xét và khuyến khích người bệnh chia sẻ cảm xúc.
- Tham gia các nhóm hỗ trợ: Các nhóm hỗ trợ bệnh nhân Parkinson tại các bệnh viện hoặc các tổ chức như Hội Parkinson Việt Nam.

Khuyến khích giao tiếp:
- Tham gia câu lạc bộ: Câu lạc bộ người cao tuổi, câu lạc bộ thể thao nhẹ nhàng.
- Tổ chức sự kiện gia đình: Thường xuyên tổ chức các buổi gặp gỡ gia đình, bạn bè để người bệnh không cảm thấy cô đơn.
Tạo cơ hội giải trí:
- Hoạt động giải trí: Nghe nhạc, xem phim, tham gia các lớp học nghệ thuật như vẽ tranh, làm gốm.
- Tham gia các sự kiện cộng đồng: Các sự kiện tại địa phương như hội chợ, triển lãm.

Sử dụng lời nói rõ ràng và dễ hiểu:
- Nói chậm rãi: Sử dụng câu ngắn gọn, dễ hiểu.
- Đặt câu hỏi đơn giản: Hạn chế câu hỏi phức tạp, ví dụ: “Bạn có muốn uống nước không?” thay vì “Bạn có muốn uống nước, trà hay cà phê không?”

Kiên nhẫn và bình tĩnh:
- Luôn giữ bình tĩnh: Khi người bệnh trở nên cáu kỉnh, hãy kiên nhẫn và cố gắng trấn an họ.
- Linh hoạt trong chăm sóc: Điều chỉnh cách chăm sóc phù hợp với tình trạng của người bệnh, ví dụ: nếu họ mệt, cho họ nghỉ ngơi thêm thời gian.

Dành thời gian cho bản thân:
- Lịch nghỉ ngơi: Xếp lịch nghỉ ngơi và thư giãn cá nhân mỗi ngày, ví dụ: 1 giờ mỗi buổi tối để đọc sách, nghe nhạc.
- Tìm sự hỗ trợ: Nhờ gia đình hoặc bạn bè chăm sóc tạm thời để có thời gian nghỉ ngơi.

Tìm kiếm dịch vụ hỗ trợ:
- Dịch vụ chăm sóc tại nhà: Thuê dịch vụ chăm sóc tại nhà để giảm bớt gánh nặng.
- Chia sẻ trách nhiệm: Phân chia công việc chăm sóc với các thành viên trong gia đình, ví dụ: mỗi người đảm nhận một phần công việc chăm sóc.

Những lưu ý cụ thể này sẽ giúp bạn chăm sóc người cao tuổi bị Parkinson một cách hiệu quả và đảm bảo chất lượng cuộc sống tốt hơn cho người bệnh.